On a personal note:

After having walked through the city with the whole class, I really wanted to do this project about the Oude Noorden. This, because I have done a similar project last year where we also had to investigate a neighborhood and interviewed, filmed and photographed the residents. It was nice, but I couldn't connect to the project as much because it was a foreign neighborhood to me and there was too little time to discover everything there. The Oude Noorden is noticeably undergoing changes. I've lived here and nearby for one and a half years now and there have been a lot of construction for the roads, as well as plenty of new shops and cafes. Local greengrocers have left because it was too expensive to rent a place, and I as well have been misplaced.

I am really enjoying living here and I felt this project would feel more important if I could connect to it in some way.

Desk Research Oude Noorden

Het Oude Noorden ligt aan de buitenste wateren die Rotterdam omringen en bestaat sinds vele jaren. Zo heeft het grote ontwikkelingen doorgemaakt, maar de hoofdlijnen van deze wijk bestaan al sinds de tweede helft van de negentiende eeuw. Het wordt steeds aantrekkelijker samen met het gehele Noorden waar een twaalfde van alle Rotterdammers wonen.

Rond 1860 ontwikkelde zich de verstedelijking in Rotterdam Noord. In 1877 stemde de gemeente in met het bouwplan waardoor er een duidelijke verdeling in de wijk zou ontstaan. Voor de structurering werden drie straten brede getekend; dit was de Zwart Janstraat, de Zaagmolenstraat en de Bloklandstraat. De verdeling van de wijk was afgestemd op de snel groeiende arbeidersbevolking, maar waren de huizen aan de singel duurder en voor een andere bevolkingsklasse voorzien.

Wijkcomité Oude Noorden
Op de Zwart Janstraat, het Zwaanshals en de Benthuizerstraat heerste veel gezelligheid; zo werden deze gekenmerkt door bedrijven, cafés en winkels. Deze straten zorgden ervoor dat de wijk bezocht werd, maar aan de onderhoud van de lokale huizen gebeurde niet al te veel. Hierom kwamen de bewoners van de wijk in opstand en richtten zij in 1968 het wijkcomité Oude Noorden op. Om de wensen van het wijkcomité te kunnen vervullen moesten grote delen van het Oude Noorden worden gesloopt en opnieuw worden gebouwd. De fundering was vaak in slechte staat en zo kwamen er na tien jaar stadsvernieuwing onder andere 1700 nieuwbouwwoningen, basisscholen en een clubhuis. Noord groeide zo dus uit tot een wijk met meer huizen en fijnere leefomgeving.

‘Kansrijke wijken’
Toch merkte de gemeente dat het hoogopgeleide gemiddelde in Rotterdam lager lag dan het landelijke gemiddelde. Dit is in grote steden eigenlijk juist hoger. Wel was de stad aantrekkelijk voor jonge studenten, maar zou het moeilijk zijn voor hen een woning te vinden die geschikt is voor hen en hun kinderen waardoor ze in wijken buiten Rotterdam gaan wonen. De gemeente bedacht een beleid om meer ‘Sterke Schouders’ in de stad te krijgen, ofwel hier te houden. Om dit uit te voeren kwam het beleidsprogramma ‘kansrijke wijken’ die zich specifiek op ‘kansrijke’ gezinnen richtte:

Dat wil zeggen gezinnen met hoogopgeleide (HBO of hoger), werkende óf werkzoekende ouders, die geen bijstandsuitkering ontvangen en een duurdere huur- of koopwoning (willen) bewonen (WOZ-waarde vanaf 160.000 euro) (Permentier, 2018)

Zo werden dus tien ‘bakfietswijken’ rondom het stadscentrum interessant voor kapitaalkrachtige gezinnen. De gemeente zorgde ervoor dat er zowel betere woningen als groene buitenspeelplaatsen voor kinderen kwamen, evenals aandacht voor beter onderwijs. Op deze manier zijn mee hoogopgeleide naar deze wijken getrokken en heeft de gemeente wat dit betreft hun doel behaald.

Toekomst Noord
Zelf woon ik in het Oude Noorden en voel ik duidelijk dat er verandering aan de gang is. Ik woon anderhalf jaar in dezelfde buurt rondom de Zaagmolenstraat waar steeds meer huizen worden verbouwd. Ook ik moet uit huis omdat het duurder wordt en mijn kleine studentenwoning tot studio van 600€ per maand wordt getoverd. Hoe is daar een markt voor? Dat dacht toen ik vertrok, maar na de komst van steeds meer hippe cafés die duidelijk aantrekkelijk zijn voor een grote groep Nederlanders van gemiddeld 30 jaar met kinderen, lijkt het wel enigszins redelijk. Gentrificatie vindt voor mijn eigen ogen plaats en hoewel ik indirect hierom heb moeten verhuizen en in grote huizennood zat vind ik niet dat er enkel nadelen aan vast zitten. Maar het gaat niet alleen om mij, het gaat om 17115 inwoners in het Oude Noorden. Wat vinden zij ervan, hebben ze het door en wat kan er verbeterd worden aan dit proces?


















Bronnen

https://rotterdamwoont.nl/neighbourhoods/view/1

https://www.woonstadrotterdam.nl/media/2ea34753-b450-4199-90a3-ca4a2b5044a4/UUcscw/Downloads/MijnWijk/Programma-Oude-Noorden-Springplankwijk.pdf

https://www.socialevraagstukken.nl/stad-kan-gevolgen-gentrificatie-verzachten/

https://www.uitgewikkeld.net/journalistiek/gentrificatie-in-rotterdam-gevaar-of-geniaal/

https://www.socialevraagstukken.nl/wp-content/uploads/ontwikkelingen-kansrijke-wijken-synthese.pdf

https://www.eur.nl/onderwijs/alumni/erasmus-alumni-magazine/gentrification-rotterdam

https://allecijfers.nl/buurt/oude-noorden-rotterdam/

https://versbeton.nl/2017/03/de-invloed-van-overheid-gestuurde-gentrificatie-in-rotterdam/

https://www.hdgroep.nl/tuin-van-noord

https://allecijfers.nl/wijk/noord-rotterdam/